Trong những năm gần đây, tuổi kết hôn của người Việt Nam đang có xu hướng gia tăng rõ rệt. Theo thống kê, nam giới thường kết hôn lần đầu ở độ tuổi 29,8, trong khi nữ giới là 27. Điều này phản ánh sự thay đổi trong quan niệm về hôn nhân và gia đình của giới trẻ hiện nay.
Cục Thống kê đã công bố số liệu này vào cuối tháng 4, dựa trên dữ liệu từ hệ thống hộ tịch điện tử quốc gia, với sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế. Kết quả cho thấy, xu hướng kết hôn muộn đang tiếp tục gia tăng, với mức tăng trung bình 1,1 tuổi trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến 2023.
Phụ nữ thường kết hôn sớm hơn nam giới, và trong các cặp đôi, phần lớn các ông chồng lớn tuổi hơn vợ (hơn 72%). Đặc biệt, khoảng 43% cặp đôi có độ tuổi chênh lệch từ 1 đến 4 tuổi. Ngược lại, chỉ có khoảng 16% cặp đôi mà vợ lớn tuổi hơn chồng.
Đặc biệt, vào tháng 7/2024, một báo cáo từ cơ quan thống kê cho biết độ tuổi kết hôn trung bình tại TP HCM đã đạt 30,4, cao nhất cả nước. Sự gia tăng này diễn ra liên tục từ năm 2019, với mức tăng trung bình 0,7 tuổi mỗi năm. Theo các chuyên gia, ngày càng nhiều người trẻ chọn cuộc sống độc thân, không kết hôn hoặc sinh con do áp lực tài chính, mong muốn phát triển sự nghiệp và tìm kiếm tự do cá nhân. Họ cũng bị ảnh hưởng bởi những câu chuyện về gia đình tan vỡ, khiến họ chưa tìm được mẫu hình lý tưởng cho cuộc sống hôn nhân.
Khi tuổi kết hôn tăng, mức sinh của Việt Nam lại có xu hướng giảm. Việc kết hôn muộn dẫn đến việc sinh con muộn, với tuổi trung bình khi sinh con của phụ nữ hiện nay khoảng 28-29. Tỷ suất sinh của Việt Nam trong những năm gần đây dao động quanh mức 1,8-1,86 con/phụ nữ, thấp hơn mức thay thế cần thiết là 2,1. Điều này phản ánh xu hướng của giới trẻ hiện nay là “lười yêu, ngại cưới, sợ sinh con”. Sự gia tăng độ tuổi kết hôn cùng với tỷ lệ sinh giảm sẽ góp phần làm gia tăng quá trình già hóa dân số tại Việt Nam.
Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không có những thay đổi mạnh mẽ trong chính sách kinh tế, xã hội và dân số, tỷ suất sinh của Việt Nam sẽ tiếp tục giảm sâu và kéo dài. Thời gian qua, nhiều đề xuất đã được đưa ra nhằm khuyến khích mức sinh, trong đó có việc điều chỉnh thời gian làm việc của người lao động để họ có thể dành thời gian cho gia đình và tìm kiếm bạn đời. Đồng thời, cần xem xét lại quy định về lương tối thiểu để đảm bảo cuộc sống cho các gia đình.
Giới trẻ hiện nay cũng đang có xu hướng chụp ảnh cưới tập thể, thể hiện sự sáng tạo và cá tính riêng của mình.
Thêm vào đó, cơ quan thống kê cũng ghi nhận sự gia tăng trong việc kết hôn với người nước ngoài. Từ năm 2021 đến nay, số lượng kết hôn có yếu tố nước ngoài đã tăng đáng kể. Năm 2021, chỉ có hơn 2.000 cuộc kết hôn có yếu tố nước ngoài, chiếm khoảng 0,5% tổng số cuộc kết hôn. Tuy nhiên, con số này đã tăng lên 1,9% vào năm 2022 và 2,8% vào năm 2023. Phụ nữ Việt Nam thường kết hôn với nam giới nước ngoài nhiều hơn, chủ yếu là từ các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ.
Lê Nga
