Trong bối cảnh dân số Trung Quốc đang giảm mạnh, chính phủ nước này đã đưa ra những biện pháp khuyến khích sinh sản nhằm đảo ngược xu hướng này. Một trong những chính sách nổi bật là việc hỗ trợ tài chính cho các gia đình có con thứ hai và thứ ba, với hy vọng tạo ra động lực cho các bậc phụ huynh.
Chương trình hỗ trợ sinh sản tại Thiên Môn
Tang Tang, một người mẹ sống tại thành phố Thiên Môn, Hồ Bắc, đã nhận được khoản trợ cấp lên tới 6.500 USD sau khi sinh con thứ hai, cùng với 800 USD mỗi tháng cho đến khi con cô tròn 3 tuổi. Đây là một phần trong chương trình hỗ trợ sinh sản mới của chính quyền địa phương, nhằm giúp các gia đình có thêm điều kiện để nuôi dạy con cái.
Thực trạng dân số và những thách thức
Trong ba năm qua, dân số Trung Quốc đã liên tục giảm. Theo dự báo của Liên Hợp Quốc, nếu tình trạng này tiếp diễn, dân số nước này có thể giảm từ hơn 1,4 tỷ xuống dưới 800 triệu vào cuối thế kỷ 21. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cơ cấu dân số mà còn đe dọa nền kinh tế, khi lực lượng lao động ngày càng thu hẹp và chi phí cho y tế, lương hưu gia tăng.
Chính sách khuyến khích sinh sản trên toàn quốc
Chính quyền Trung Quốc đã xác định việc tăng tỷ lệ sinh là một nhiệm vụ cấp bách. Nhiều địa phương, như Thiên Môn, đã triển khai các chính sách hỗ trợ sinh sản với các khoản thưởng hấp dẫn. Đầu năm 2025, Thủ tướng Lý Cường đã đề xuất xây dựng chính sách trợ cấp quốc gia cho việc chăm sóc trẻ em, cho thấy sự quyết tâm của chính phủ trong việc giải quyết vấn đề này.
Hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ tài chính
Mặc dù các chính sách trợ cấp đã được triển khai, vẫn còn nhiều tranh cãi về hiệu quả của chúng. Liệu những khoản trợ cấp này có đủ sức để khuyến khích các gia đình sinh thêm con hay không? Một nghiên cứu cho thấy, tại Thiên Môn, số ca sinh đã tăng 17% trong năm 2024, đánh dấu sự đảo ngược tình trạng giảm sinh trước đó. Tuy nhiên, để đạt được tỷ lệ sinh thay thế, Trung Quốc cần đầu tư một khoản ngân sách lớn hơn nhiều.
Những yếu tố ảnh hưởng đến tỷ lệ sinh
Tỷ lệ sinh của Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như chi phí sinh hoạt cao, sự thay đổi trong giá trị xã hội, và sự thiếu hụt dịch vụ chăm sóc trẻ em giá rẻ. Mặc dù chính sách một con đã được dỡ bỏ từ năm 2016, tỷ lệ sinh vẫn không phục hồi, đặc biệt là ở các thành phố lớn như Thượng Hải.
Giải pháp từ các địa phương
Để đối phó với tình trạng này, một số địa phương như Hohhot đã công bố mức khuyến khích sinh sản cao kỷ lục, với các khoản trợ cấp lên tới 100.000 nhân dân tệ cho con thứ ba. Điều này được xem là một động thái tích cực nhằm khuyến khích các gia đình sinh thêm con, mặc dù vẫn còn nhiều băn khoăn về khả năng thực hiện.
Khảo sát và nhận thức của người dân
Các nghiên cứu cho thấy, mặc dù các biện pháp tài chính có thể không trực tiếp khiến các gia đình quyết định sinh thêm con, nhưng chúng giúp giảm bớt gánh nặng kinh tế. Một khảo sát gần đây cho thấy, sau khi biết đến khoản trợ cấp, tỷ lệ phụ huynh có kế hoạch sinh thêm con đã tăng lên đáng kể.
Hướng đi tương lai cho chính sách sinh sản
Chính phủ Trung Quốc không chỉ tập trung vào trợ cấp tài chính mà còn xây dựng môi trường thân thiện với gia đình, như mở thêm trường mầm non công lập và giảm giá dịch vụ chăm sóc trẻ em. Những nỗ lực này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các gia đình trong việc nuôi dạy con cái.
Đối với Tang, mẹ ở Thiên Môn, khoản trợ cấp tiền mặt chính là điều quan trọng nhất. Cô chia sẻ: “Tôi có thể nuôi con tiết kiệm, nên khoản này thực sự có ý nghĩa”. Điều này cho thấy, bên cạnh các chính sách hỗ trợ, việc hiểu và đáp ứng nhu cầu thực tế của các gia đình là rất cần thiết để khuyến khích họ sinh thêm con.
