Trong bối cảnh hiện nay, việc chăm sóc sức khỏe cho người dân đang gặp nhiều thách thức, đặc biệt là sự thiếu hụt nghiêm trọng về nhân lực điều dưỡng. Theo thống kê, cứ 10.000 người dân Việt Nam chỉ có 11,4 điều dưỡng, trong khi con số lý tưởng cần đạt là ít nhất 25. Điều này cho thấy rằng, việc chăm sóc bệnh nhân tại các cơ sở y tế đang phụ thuộc rất nhiều vào sự hỗ trợ từ gia đình.
Thiếu hụt nhân lực điều dưỡng
Tại hội thảo Điều dưỡng Ung thư Toàn quốc lần thứ hai, TS.BS Dương Huy Lương, Phó Cục trưởng Quản lý khám chữa bệnh, đã chỉ ra rằng tỷ lệ điều dưỡng trên dân số Việt Nam đang ở mức báo động. So với các quốc gia khác, tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều. Trong khi một bác sĩ ở nước ngoài thường có từ 3 đến 4 điều dưỡng hỗ trợ, thì tại Việt Nam, tỷ lệ này chưa đến 2 điều dưỡng cho mỗi bác sĩ. Điều này tạo ra áp lực lớn cho các điều dưỡng, đặc biệt là tại các bệnh viện tuyến cuối.
Áp lực công việc và sức khỏe của điều dưỡng
Một nghiên cứu gần đây tại Bệnh viện Việt Đức cho thấy có đến 44% điều dưỡng cảm thấy kiệt sức do áp lực công việc và thời gian làm việc kéo dài. Căng thẳng trong công việc không chỉ đến từ khối lượng công việc mà còn từ các yếu tố cá nhân và tổ chức, bao gồm cả năng lực chuyên môn. Nhiều điều dưỡng còn phải đối mặt với các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần, dẫn đến ý định chuyển việc cao.
Định kiến xã hội và chế độ đãi ngộ
Không chỉ thiếu hụt về số lượng, năng lực chuyên môn của điều dưỡng cũng chưa đồng đều. Chế độ đãi ngộ còn hạn chế và định kiến xã hội đối với nghề điều dưỡng vẫn tồn tại. Nhiều người vẫn cho rằng điều dưỡng chỉ là người thực hiện y lệnh của bác sĩ, mà không nhận ra vai trò quan trọng của họ trong quá trình chăm sóc bệnh nhân.
Vai trò của điều dưỡng trong chăm sóc bệnh nhân
Giáo sư Lê Văn Quảng, Giám đốc Bệnh viện K, nhấn mạnh rằng điều dưỡng chiếm 60-70% nhân lực tại các cơ sở y tế và là những người gắn bó thường xuyên nhất với bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị. Đặc biệt, đối với điều dưỡng hỗ trợ bệnh nhân ung thư, họ không chỉ cần thực hiện y lệnh mà còn phải có sự nhạy bén và tình cảm để trở thành điểm tựa cho bệnh nhân và gia đình.
Cần có sự đầu tư cho điều dưỡng
Giáo sư Quảng cũng cho rằng cần phải công nhận và đánh giá đúng mức đóng góp của điều dưỡng đối với bệnh nhân và xã hội. Điều này không chỉ thông qua chế độ đãi ngộ hợp lý mà còn cần đầu tư vào đào tạo, trang thiết bị và cải thiện điều kiện làm việc cho họ.
Nhu cầu và chất lượng đào tạo điều dưỡng
Tại hội thảo, tiến sĩ Trương Tuấn Anh, Hiệu trưởng Trường Điều dưỡng Nam Định, cho biết nhu cầu về điều dưỡng hiện rất lớn, và sinh viên ra trường đều có cơ hội việc làm ngay. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng các cơ sở đào tạo điều dưỡng tại Việt Nam cần cải thiện chương trình học, đặc biệt là trong lĩnh vực điều dưỡng ung thư, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế.
Định hướng phát triển ngành điều dưỡng
Theo Quy hoạch mạng lưới y tế giai đoạn 2021-2030, ngành y tế đặt mục tiêu đến năm 2025 sẽ đạt 25 điều dưỡng trên 10.000 dân. Ngành y tế sẽ tiếp tục chú trọng phát triển nguồn nhân lực điều dưỡng, cải thiện điều kiện làm việc và ứng dụng công nghệ hiện đại nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân.
Điều dưỡng chăm sóc bệnh nhân ung thư tại Bệnh viện K. Ảnh: Mạnh Trần
Lê Nga
