Đột quỵ và đột tử là hai tình trạng y tế nghiêm trọng mà nhiều người thường nhầm lẫn. Trong khi đột quỵ liên quan đến sự gián đoạn dòng máu lên não, gây ra các triệu chứng như méo mặt và khó nói, thì đột tử lại chủ yếu liên quan đến tim, với các dấu hiệu như khó thở và tức ngực. Việc hiểu rõ sự khác biệt giữa hai tình trạng này không chỉ giúp nhận diện sớm mà còn tăng cơ hội cứu sống người bệnh.
Đột Tử: Nguyên Nhân và Triệu Chứng
Đột tử là tình trạng tim ngừng hoạt động đột ngột, thường do thiếu máu nuôi dưỡng cơ tim, dẫn đến hoại tử mô cơ tim. Người bệnh có thể đang khỏe mạnh nhưng bất ngờ gục ngã, mất ý thức và không còn mạch đập hay hơi thở. Theo các chuyên gia y tế, đột tử diễn ra rất nhanh, chỉ trong vài phút, và nếu không được can thiệp kịp thời, khả năng sống sót gần như bằng không.
Nguyên Nhân Gây Đột Tử
Các nguyên nhân chính dẫn đến đột tử thường liên quan đến tim mạch, như nhồi máu cơ tim cấp, rối loạn nhịp tim hoặc bệnh cơ tim. Ngoài ra, tình trạng này cũng có thể xuất phát từ thuyên tắc phổi, vỡ động mạch chủ hoặc thậm chí là đột quỵ. Các triệu chứng của đột tử thường xuất hiện rất nhanh, bao gồm cảm giác khó thở, hồi hộp, mệt mỏi, và đau tức ngực.
Đột Quỵ: Dấu Hiệu và Cách Nhận Diện
Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi dòng máu lên não bị gián đoạn, dẫn đến tổn thương tế bào não. Nguyên nhân chính gây ra đột quỵ là do thiếu máu cục bộ (tắc nghẽn động mạch) hoặc xuất huyết não (mạch máu bị vỡ). Đột quỵ thường có dấu hiệu báo trước theo quy tắc FAST: méo mặt (Face), yếu tay (Arm), nói khó (Speech), và cần hành động ngay (Time).
Các Triệu Chứng Của Đột Quỵ
Các triệu chứng khác của đột quỵ có thể bao gồm hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng, đau đầu dữ dội và buồn nôn. Đột quỵ không gây tử vong ngay lập tức mà thường diễn tiến qua vài giờ hoặc vài ngày, tùy thuộc vào mức độ tổn thương não. Nếu được đưa đến bệnh viện trong “giờ vàng” (3-4,5 giờ đầu kể từ khi có triệu chứng), người bệnh có khả năng được cứu sống cao hơn và giảm thiểu di chứng.
Cách Cấp Cứu Đột Tử và Đột Quỵ
Khi nghi ngờ một người bị đột tử, việc đầu tiên cần làm là gọi cấp cứu và thực hiện ép tim, thổi ngạt cho người bệnh. Đặt hai tay lên giữa ngực người bệnh và thực hiện ép ngực mạnh với tốc độ khoảng 100 lần mỗi phút. Đối với bệnh nhân đột quỵ, cần phát hiện trong “giờ vàng” và đưa đến cơ sở y tế có chuyên môn để xác định tình trạng thông qua chụp CT/MRI và can thiệp kịp thời.
Phòng Ngừa Đột Tử và Đột Quỵ
Để giảm nguy cơ mắc phải đột tử và đột quỵ, mỗi người nên kiểm tra sức khỏe định kỳ 1-2 lần mỗi năm. Những người thuộc nhóm nguy cơ cao như mắc bệnh lý nền (tim mạch, tăng huyết áp, tiểu đường) cần chủ động tầm soát các yếu tố nguy cơ. Bên cạnh đó, duy trì chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và tránh xa thuốc lá, rượu bia cũng là những biện pháp hiệu quả để bảo vệ sức khỏe tim mạch và não bộ.
