Nguyên nhân gây cứng khớp và cách nhận biết

Cứng khớp là một triệu chứng thường gặp, có thể xuất hiện ở một hoặc nhiều khớp trên cơ thể. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng. Việc duy trì tư thế không đúng trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ cứng khớp, bên cạnh đó, các bệnh lý như thoái hóa khớp, viêm khớp hay gout cũng là những nguyên nhân chính.

Nguyên nhân chính gây cứng khớp

Cứng khớp có thể xảy ra ở nhiều khớp khác nhau, từ các khớp nhỏ như ngón tay, ngón chân cho đến các khớp lớn như khớp háng, gối và cột sống. Theo các chuyên gia, thoái hóa khớp là nguyên nhân phổ biến nhất, đặc biệt ở người trung niên và cao tuổi. Khi lớp sụn bảo vệ khớp bị bào mòn, các đầu xương sẽ ma sát trực tiếp với nhau, gây ra cảm giác đau đớn và hạn chế khả năng vận động.

Quá trình thoái hóa khớp có thể diễn ra nhanh chóng hơn nếu có các yếu tố như chấn thương, béo phì, lao động nặng hoặc di truyền. Khi sụn khớp bị mất đi, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách hình thành gai xương, dẫn đến tình trạng cứng khớp và khó khăn trong việc cử động. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến biến dạng khớp và viêm khớp mạn tính.

Bệnh lý viêm khớp

Các bệnh lý viêm khớp cũng là nguyên nhân chính gây cứng khớp. Tình trạng viêm kéo dài có thể gây tổn thương mô mềm xung quanh khớp, làm giảm khả năng vận động. Viêm khớp dạng thấp là một trong những bệnh lý phổ biến nhất, gây ra viêm mạn tính, sưng đau và phá hủy sụn khớp theo thời gian. Điều này dẫn đến khớp bị biến dạng và cứng, đặc biệt là vào buổi sáng sau khi ngủ dậy.

Viêm cột sống dính khớp cũng là một bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cột sống và khớp háng. Tình trạng viêm kéo dài có thể kích thích quá trình cốt hóa dây chằng, làm giảm khả năng vận động của cột sống, thậm chí có thể dẫn đến việc các đốt sống dính lại với nhau.

Chấn thương khớp và tác động của nó

Các chấn thương như rách sụn, giãn dây chằng hay gãy xương không chỉ gây đau đớn mà còn kích thích phản ứng viêm, dẫn đến sưng khớp và hạn chế khả năng vận động. Trong quá trình phục hồi, cơ thể có xu hướng hình thành mô sẹo, làm mất đi sự linh hoạt của khớp và dẫn đến cứng khớp kéo dài. Những chấn thương nghiêm trọng có thể làm mất cân bằng lực tác động lên khớp, khiến khớp hoạt động không ổn định và tăng nguy cơ thoái hóa sớm.

Người từng bị chấn thương nặng, đặc biệt là vận động viên hoặc người lao động nặng, có nguy cơ cao tái phát cứng khớp nhiều lần. Do đó, việc phục hồi chức năng đúng cách và chăm sóc khớp hợp lý là rất quan trọng.

Bệnh gout và ảnh hưởng của nó

Bệnh gout cũng là một nguyên nhân gây cứng khớp nghiêm trọng. Tình trạng viêm do gout kéo dài có thể làm mô khớp bị xơ hóa, hình thành mô sẹo và dẫn đến cứng khớp. Khi bệnh tiến triển, các hạt tophi có thể hình thành quanh khớp, chèn ép và phá hủy cấu trúc khớp, làm giảm khả năng vận động. Những khớp bị ảnh hưởng nặng có thể mất dần chức năng, gây biến dạng khớp và khó khăn trong việc cử động hàng ngày.

Chế độ ăn uống không hợp lý, ít vận động và thừa cân cũng có thể làm tăng áp lực lên khớp, đẩy nhanh quá trình thoái hóa. Thiếu hụt các dưỡng chất cần thiết như canxi, vitamin D và omega-3 có thể làm suy yếu xương khớp, giảm độ dẻo dai của sụn và tăng nguy cơ viêm khớp.

Nếu bạn gặp phải tình trạng cứng khớp kéo dài (hơn 30 phút vào buổi sáng) hoặc có các triệu chứng như sưng, nóng, đỏ, đau dữ dội, hãy đi khám ngay. Đặc biệt, những người có tiền sử bệnh lý xương khớp hoặc khó vận động cũng cần được kiểm tra để xác định nguyên nhân và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng.