Giá đỗ là một loại thực phẩm phổ biến trong bữa ăn hàng ngày, nhưng gần đây, một chất hóa học có tên 6-Benzylaminopurine (6-BAP) đã được phát hiện sử dụng trong quá trình sản xuất giá đỗ, gây ra nhiều lo ngại về sức khỏe. Chất này thuộc nhóm điều hòa sinh trưởng thực vật và không được phép sử dụng trong thực phẩm.
Vào ngày 23/5, cơ quan chức năng tại Lào Cai đã phát hiện hai cơ sở sản xuất giá đỗ sử dụng hóa chất độc hại 6-BAP để tạo ra hàng trăm tấn giá đỗ mỗi năm. Chủ cơ sở thừa nhận rằng họ đã pha chế 6-BAP với nước vôi để ngâm ủ giá đỗ, nhằm tạo ra sản phẩm đẹp mắt, không có rễ và tăng năng suất thu hoạch.
Trước đó, tại Nghệ An, bốn chủ cơ sở cũng đã bị bắt giữ vì sản xuất 3.500 tấn giá đỗ có chứa 6-BAP và 150 lít dung dịch đã pha chế. Điều này cho thấy tình trạng sử dụng hóa chất độc hại trong sản xuất thực phẩm đang diễn ra khá phổ biến.
PGS.TS Lâm Vĩnh Niên, Trưởng khoa Dinh dưỡng – Tiết chế tại một bệnh viện lớn, cho biết 6-BAP có khả năng thúc đẩy sự phát triển của cây, giúp giá đỗ mọc nhanh và đẹp. Tuy nhiên, việc sử dụng chất này trong thực phẩm là rất nguy hiểm, vì nó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Tiếp xúc với 6-BAP có thể dẫn đến các triệu chứng như kích ứng niêm mạc tiêu hóa, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy, đặc biệt là ở trẻ nhỏ và những người có vấn đề về dạ dày. Hơn nữa, việc tiếp xúc lâu dài với chất này có thể làm tăng nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai phụ và ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ em. Mặc dù chưa có nghiên cứu cụ thể về liều lượng tồn dư trong giá đỗ, nhưng việc tiêu thụ lâu dài có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư.
Tại Việt Nam, 6-BAP không nằm trong danh sách các chất được phép sử dụng trong thực phẩm hoặc thuốc bảo vệ thực vật. Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ cũng đã cảnh báo về khả năng gây kích ứng mắt và niêm mạc dạ dày của chất này.
TS Khuất Quang Sơn, giảng viên tại một trường đại học, cho biết 6-BAP tồn tại dưới dạng rắn, không màu và không bay hơi dưới 100°C, khiến cho việc phát hiện bằng mắt thường trở nên khó khăn. Chất này có thể tích tụ trong cơ thể khi tiêu thụ, nhưng nếu lượng phơi nhiễm dưới 0,01 mg/kg thể trọng mỗi ngày thì nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe là không đáng kể. Để đánh giá chính xác độc tính, cần phải kiểm tra lượng tồn dư hóa chất trong giá đỗ và mức tiêu thụ hàng ngày của người dân.
Hình ảnh giá đỗ bị phát hiện có chứa hóa chất độc hại.
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, một chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ sinh học, đã đưa ra một số cách để phân biệt giá đỗ sạch và giá đỗ có sử dụng hóa chất:
- Giá đỗ sạch thường mọc tự nhiên, có thân mảnh, gầy và phát triển không đều. Rễ dài từ 3-7 cm, có nhiều lông tơ và lá mầm nhỏ màu xanh nhạt, thường dính vỏ đậu.
- Giá đỗ sử dụng hóa chất có thân to, mập, đều và không cong; rễ ngắn, thân trắng bệch, mọng nước và có vẻ ngoài không tự nhiên.
- Khi ăn, giá đỗ hóa chất thường xốp, khô, không có mùi thơm và vị nhạt, có thể bảo quản lâu mà không hỏng. Trong khi đó, giá đỗ sạch có màu trắng ngà hoặc hơi xanh, có mùi đậu và nhanh hỏng sau 1-2 ngày để ngoài trời.
- Ngoài ra, khi cắt thân giá đỗ, nếu thấy nhiều nước và xốp bất thường, có thể nghi ngờ rằng giá đỗ đã sử dụng hóa chất. Có thể ngâm giá đỗ trong nước muối loãng vài phút để kiểm tra màu sắc và mùi vị.
Việc nhận biết và lựa chọn giá đỗ an toàn là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.
