Trong bối cảnh sức khỏe cộng đồng đang gặp nhiều thách thức, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường đã trở thành một chủ đề nóng hổi. Tiến sĩ Angela Pratt, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, đã đưa ra khuyến nghị này nhằm giảm thiểu tiêu thụ đồ uống có đường, từ đó bảo vệ sức khỏe người dân.
Tình hình sức khỏe tại Việt Nam và mối liên hệ với đồ uống có đường
Việt Nam đang đối mặt với tình trạng gia tăng bệnh không lây nhiễm, đặc biệt là bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch và béo phì. Theo số liệu thống kê, tỷ lệ người mắc bệnh béo phì đã tăng từ 15,6% vào năm 2015 lên 19,6% vào năm 2020. Đáng chú ý, tỷ lệ này ở trẻ em và thanh thiếu niên đã tăng gấp đôi trong vòng một thập kỷ qua, cho thấy sự cần thiết phải có những biện pháp can thiệp kịp thời.
Nguy cơ sức khỏe từ việc tiêu thụ đồ uống có đường
Tiến sĩ Angela nhấn mạnh rằng việc tiêu thụ đồ uống có đường thường xuyên có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tiểu đường type 2, bệnh tim, đột quỵ và ung thư. Thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến người lớn mà còn đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em, khi mà tình trạng thừa cân và béo phì đang gia tăng trong nhóm tuổi này.
Thực trạng tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam
Trong 15 năm qua, mức tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam đã tăng lên đáng kể. Năm 2023, mỗi người dân Việt Nam tiêu thụ trung bình gần 70 lít đồ uống có đường mỗi năm, tương đương với khoảng 1,3 lít mỗi tuần. Điều này cho thấy một xu hướng tiêu thụ không lành mạnh, cần được kiểm soát.
Giải pháp thuế tiêu thụ đặc biệt
WHO đã khuyến nghị áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường nhằm tăng giá thành và giảm tiêu thụ. Biện pháp này đã được áp dụng tại khoảng 110 quốc gia trên thế giới và đã chứng minh hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe cộng đồng, giảm chi phí y tế và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Cơ hội thay đổi chính sách
Hiện tại, Quốc hội đang xem xét sửa đổi Luật thuế tiêu thụ đặc biệt, đây là cơ hội để áp dụng thuế đối với đồ uống có đường. Tiến sĩ Angela nhấn mạnh rằng nếu không có hành động kịp thời, xu hướng tiêu thụ đồ uống có đường sẽ tiếp tục gia tăng, kéo theo nhiều hệ lụy tiêu cực cho sức khỏe cộng đồng.
Nhận thức cộng đồng và các biện pháp bổ sung
WHO cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cộng đồng về chế độ ăn uống lành mạnh. Nhiều người vẫn chưa nhận thức được rằng một lon nước ngọt có ga có thể chứa tới 10 thìa cà phê đường. Việc áp thuế và nâng cao nhận thức sẽ giúp giảm thiểu các yếu tố nguy cơ gây bệnh không lây nhiễm.
Hướng tới một tương lai khỏe mạnh hơn
Việt Nam đang hướng tới mục tiêu khám sức khỏe miễn phí hàng năm cho người dân vào năm 2030, nhằm phát hiện sớm bệnh tật và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Tiến sĩ Angela cho rằng việc áp dụng thuế đối với đồ uống có đường sẽ là một trong những nguồn tài chính quan trọng để thực hiện mục tiêu này.
Lê Nga
