Khuyến nghị áp dụng thuế để giảm tiêu thụ đồ uống có đường

Trong bối cảnh sức khỏe cộng đồng đang bị đe dọa bởi sự gia tăng tiêu thụ đồ uống có đường, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt trở thành một giải pháp cần thiết. Các chuyên gia y tế đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ quá mức loại đồ uống này không chỉ gây hại cho sức khỏe mà còn dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng.

Gia tăng tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam

Theo thông tin từ TS. Hoàng Thị Mỹ Hạnh, chuyên gia từ Bộ Y tế, lượng tiêu thụ đồ uống có đường tại Việt Nam đã tăng gấp bốn lần trong khoảng thời gian từ năm 2009 đến 2023. Trung bình, mỗi người dân tiêu thụ khoảng 66 lít nước ngọt mỗi năm, tương đương với việc hấp thụ khoảng 18 gram đường mỗi ngày. Điều này đã vượt quá mức khuyến nghị tối đa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho người trưởng thành.

Hệ lụy sức khỏe từ việc tiêu thụ đồ uống có đường

Xu hướng tiêu thụ đồ uống có đường đang tạo ra những hệ lụy nghiêm trọng, đặc biệt là đối với thanh thiếu niên. Tỷ lệ thừa cân trong độ tuổi từ 15 đến 19 đã tăng từ 8,5% vào năm 2010 lên 19% vào năm 2020, điều này làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến béo phì trong tương lai. TS. Hạnh cũng nhấn mạnh rằng, việc tiêu thụ thường xuyên nước ngọt có đường có thể dẫn đến nhiều bệnh lý như tiểu đường type 2, bệnh tim mạch, huyết áp cao, và thậm chí là ung thư.

Gánh nặng kinh tế từ các bệnh không lây nhiễm

Chi phí y tế gia tăng do các bệnh không lây nhiễm đang trở thành một gánh nặng lớn cho nền kinh tế. Mục tiêu chăm sóc sức khỏe quốc gia hướng tới việc miễn viện phí cho người dân vào giai đoạn 2030-2035, nhưng nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, tình hình sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.

Giải pháp thuế và nâng cao nhận thức cộng đồng

Các chuyên gia khuyến nghị rằng, để giảm thiểu bệnh tật và chi phí y tế, cần có những biện pháp dự phòng hiệu quả. Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt lên đồ uống có đường, kết hợp với các chiến dịch truyền thông nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của loại sản phẩm này, sẽ là những bước đi quan trọng.

Thực tiễn từ quốc tế và hiệu quả của việc áp thuế

Nghiên cứu cho thấy, việc tăng thuế để nâng giá bán nước ngọt lên 10% có thể giúp giảm 10-11% lượng tiêu thụ. Điều này cho thấy rằng, giải pháp thuế không chỉ hiệu quả như biện pháp đã áp dụng với thuốc lá mà còn phù hợp với xu hướng toàn cầu trong việc phòng chống các bệnh không lây nhiễm.

Thời điểm thích hợp để hành động

Tiến sĩ Angela Pratt, đại diện của WHO tại Việt Nam, cho rằng đây là thời điểm thích hợp để áp dụng chính sách thuế đối với nước ngọt có đường. Nếu không kiểm soát, tình trạng tiêu thụ sẽ tiếp tục gia tăng, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng và nền kinh tế. Bà cũng nhấn mạnh rằng, người tiêu dùng sẽ chuyển sang lựa chọn các loại đồ uống tốt cho sức khỏe hơn.

Khuyến nghị từ WHO

WHO đã kêu gọi các nhà hoạch định chính sách cần nhanh chóng hành động, bởi hiện đã có nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường. Đặc biệt, WHO khuyến nghị nên có lộ trình tăng thuế suất lên 40% vào năm 2030, nhằm làm tăng giá bán lẻ nước ngọt ít nhất thêm 20% so với hiện tại. Biện pháp này kỳ vọng sẽ góp phần đảo ngược xu hướng tiêu thụ đồ uống có đường và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Lê Nga