Trong những năm đầu đời, sự phát triển chiều cao của trẻ em không chỉ là một chỉ số về sức khỏe mà còn là yếu tố quyết định đến tầm vóc khi trưởng thành. Việc theo dõi và đánh giá sự tăng trưởng của trẻ là rất quan trọng, bởi vì khoảng thời gian này chiếm đến 60% chiều cao cuối cùng của trẻ.
Trong một hội thảo khoa học gần đây, các chuyên gia đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe và dinh dưỡng cho trẻ em. Họ đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho hơn 400 bậc phụ huynh về cách theo dõi sự phát triển của trẻ, từ đó có những can thiệp kịp thời và hiệu quả.
Thống kê cho thấy, hiện có khoảng 20% trẻ em Việt Nam có chiều cao thấp hơn mức chuẩn theo độ tuổi do Tổ chức Y tế Thế giới quy định, điều này cho thấy tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi vẫn còn là một vấn đề nghiêm trọng. Việc chậm phát triển chiều cao thường không dễ nhận biết, nhưng lại cần được can thiệp sớm để đảm bảo sự phát triển toàn diện cho trẻ.
Theo số liệu điều tra năm 2023, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thấp còi ở Việt Nam là 18%, một con số đáng lo ngại, đặc biệt là ở các vùng miền núi và Trung du, nơi tỷ lệ này có thể lên đến 30%. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chiều cao mà còn tác động tiêu cực đến sức khỏe và sự phát triển trí tuệ của trẻ.
Trẻ em Việt Nam hiện có chiều cao trung bình thấp hơn so với các nước trong khu vực như Malaysia, Đài Loan và Singapore. Sự chênh lệch này có thể gia tăng theo độ tuổi, với mức tăng gấp 2-3 lần khi trẻ đạt 15 tuổi. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có những biện pháp can thiệp hiệu quả ngay từ những năm đầu đời.
Chuyên gia dinh dưỡng cũng chỉ ra rằng, nhiều bậc phụ huynh chỉ chú trọng đến cân nặng mà không nhận ra rằng 49% trẻ suy dinh dưỡng chiều cao vẫn có cân nặng bình thường. Điều này cho thấy sự cần thiết phải theo dõi cả chiều cao và cân nặng để phát hiện sớm tình trạng suy dinh dưỡng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao của trẻ bao gồm di truyền, môi trường sống, chế độ dinh dưỡng, hoạt động thể chất và tâm lý xã hội. Để hỗ trợ trẻ phát triển chiều cao tối ưu, cha mẹ cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, khuyến khích trẻ vận động và đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng.
Thời gian 5 năm đầu đời được coi là giai đoạn vàng để cải thiện tình trạng thấp còi. Nghiên cứu cho thấy dinh dưỡng trong giai đoạn này có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chiều cao. Cha mẹ cần bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu như protein chất lượng cao, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sự phát triển của trẻ.
Đối với trẻ em có nguy cơ suy dinh dưỡng, việc sử dụng thực phẩm bổ sung dinh dưỡng hợp lý là rất cần thiết. Phụ huynh nên lựa chọn các sản phẩm có công thức dinh dưỡng phù hợp, giúp cải thiện tình trạng tăng trưởng cho trẻ.
Tại hội thảo, một nghiên cứu lâm sàng đã chỉ ra rằng can thiệp bằng thực phẩm dinh dưỡng y học có thể giúp cải thiện chiều cao của trẻ gấp đôi chỉ sau 4 tháng. Điều này cho thấy sự quan trọng của việc can thiệp dinh dưỡng kịp thời.
Mục tiêu quốc gia đến năm 2030 là giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ em xuống dưới 15%. Tuy nhiên, với tỷ lệ hiện tại vẫn còn cao, các chuyên gia khuyến cáo rằng cha mẹ cần theo dõi sự phát triển của trẻ thường xuyên và can thiệp kịp thời để đảm bảo sức khỏe và tầm vóc cho thế hệ tương lai.
