HIV (virus gây suy giảm miễn dịch ở người) là một loại virus tấn công hệ thống miễn dịch của cơ thể. Nếu không được điều trị, nó có thể dẫn đến AIDS (hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải).
Hiện tại không có cách chữa trị hiệu quả. Một khi mọi người bị nhiễm HIV, họ sẽ mang nó suốt đời. Nhưng chăm sóc y tế thích hợp có thể kiểm soát được virus.
Những người nhiễm HIV nếu tuân thủ và duy trì phương pháp điều trị HIV hiệu quả có thể sống lâu, khỏe mạnh và bảo vệ được bạn tình của mình.
– Hầu hết mọi người có triệu chứng giống cúm trong vòng 2 đến 4 tuần sau khi nhiễm bệnh.
-
Các triệu chứng có thể kéo dài trong vài ngày hoặc vài tuần.
-
Song, chỉ có những triệu chứng này không có nghĩa là bạn bị HIV.
-
Các bệnh khác cũng có thể gây ra các triệu chứng tương tự.
– Một số người không có triệu chứng. Cách duy nhất để biết có bị HIV hay không là đi xét nghiệm.
– Hầu hết người bị nhiễm HIV đều qua quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc âm đạo, hoặc dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc các dụng cụ tiêm chích ma túy khác.
– Chỉ một số chất dịch cơ thể nhất định có thể lây truyền HIV.
-
Những chất dịch này bao gồm:
-
Máu.
-
Tinh dịch.
-
Dịch tiền tinh dịch (tiền xuất tinh)
-
Dịch trực tràng.
-
Dịch âm đạo.
-
-
Những chất lỏng này phải tiếp xúc với niêm mạc hay mô bị tổn thương; hoặc được tiêm trực tiếp vào máu (từ kim tiêm hoặc ống tiêm) thì mới có thể lây truyền.
– Các yếu tố như tải lượng virus, các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác và việc sử dụng rượu hoặc ma túy có thể làm tăng nguy cơ mắc hoặc lây truyền HIV.
Khi những người bị HIV không được điều trị, họ thường tiến triển qua 3 giai đoạn.
– Giai đoạn 1: Nhiễm HIV cấp tính
-
Có một lượng lớn HIV trong máu và rất dễ lây lan.
-
Nhiều người có triệu chứng giống như cúm.
– Giai đoạn 2: Nhiễm HIV mạn tính
-
Giai đoạn này còn được gọi là nhiễm HIV không triệu chứng hoặc giai đoạn tiềm ẩn lâm sàng.
-
Virus HIV vẫn hoạt động và tiếp tục sinh sôi trong cơ thể.
-
Người bệnh có thể không có triệu chứng hoặc không bị bệnh trong giai đoạn này nhưng vẫn có thể lây truyền HIV.
-
Những người điều trị HIV theo đúng chỉ định có thể không bao giờ chuyển sang giai đoạn 3 (AIDS). Nếu không điều trị, giai đoạn này có thể kéo dài một thập kỷ hoặc lâu hơn, hoặc có thể tiến triển nhanh hơn.
-
Vào cuối giai đoạn này, tải lượng virus tăng lên và người bệnh có thể chuyển sang AIDS.
– Giai đoạn 3: Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS)
-
Giai đoạn nghiêm trọng nhất của nhiễm HIV.
-
Mọi người được chẩn đoán mắc AIDS khi số lượng tế bào CD4 giảm xuống dưới 200 tế bào trên một mililit (ml) máu hoặc mắc một số bệnh nhất định (đôi khi được gọi là nhiễm trùng cơ hội).
-
Người mắc AIDS có thể có lượng virus cao và dễ lây truyền HIV cho người khác.
-
Những người mắc AIDS có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.
-
Họ có thể mắc ngày càng nhiều các căn bệnh nghiêm trọng khác.
-
Nếu không điều trị HIV, những người mắc AIDS thường chỉ sống được khoảng 3 năm.
Điều trị HIV có thể làm chậm hoặc ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh. Ngày nay, với những tiến bộ trong điều trị, tiến triển đến giai đoạn 3 (AIDS) ít phổ biến hơn.
Cách duy nhất để biết tình trạng HIV là đi xét nghiệm. Có nhiều lựa chọn xét nghiệm HIV nhanh chóng, miễn phí và không đau.
Nếu kết quả xét nghiệm dương tính, bạn có thể dùng thuốc để điều trị HIV để giúp sống lâu, khỏe mạnh và bảo vệ người khác. Nếu kết quả xét nghiệm âm tính, bạn có thể thực hiện các biện pháp để ngăn ngừa HIV.
Mọi người trong độ tuổi từ 13 đến 64 nên xét nghiệm HIV ít nhất một lần. Những người có một số yếu tố nguy cơ nhất định nên xét nghiệm thường xuyên hơn.
Điều trị HIV (liệu pháp kháng virus hoặc ART) bao gồm việc dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ chăm sóc sức khỏe. Nên bắt đầu điều trị HIV càng sớm càng tốt sau khi chẩn đoán.
Điều trị HIV làm giảm tải lượng virus, có thể làm cho tải lượng virus xuống thấp đến mức xét nghiệm không thể phát hiện ra. Lúc này, bạn sẽ không lây truyền HIV cho người khác qua đường tình dục. Có tải lượng virus không phát hiện được cũng làm giảm nguy cơ lây truyền HIV qua việc dùng chung dụng cụ tiêm chích ma túy và trong thời kỳ mang thai, chuyển dạ, sinh nở.
– Ngày nay, có nhiều công cụ để phòng ngừa HIV:
-
Sử dụng bao cao su đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục.
-
Không dùng chung kim tiêm, ống tiêm hoặc các dụng cụ tiêm chích ma túy khác.
-
Sử dụng PrEP (dự phòng trước phơi nhiễm) và PEP (dự phòng sau phơi nhiễm).
– Nếu bị HIV, có nhiều cách để ngăn ngừa lây truyền HIV cho người khác, bao gồm cả việc điều trị HIV để đạt và duy trì tải lượng virus ở mức không phát hiện được.
Mỹ Ý (Theo CDC)
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của VnExpress có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
