Trong những ngày hè oi ả, việc ở lâu trong ô tô đóng kín có thể trở thành một mối nguy hiểm chết người mà nhiều người không lường trước được. Dù có bật điều hòa hay không, tình trạng thiếu oxy và ngạt khí có thể xảy ra, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng như sốc nhiệt, suy hô hấp và thậm chí là tử vong.
Trẻ em bị bỏ quên trong xe đỗ ngoài nắng là một trong những tai nạn đáng tiếc thường gặp ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Một số trường hợp thương tâm đã xảy ra, như vụ việc của một bé trai 6 tuổi ở Hà Nội đã tử vong do bị bỏ quên trong ô tô đưa đón. Gần đây, một bé trai 5 tuổi ở Thái Bình cũng đã không may gặp phải tình huống tương tự, dẫn đến cái chết trước khi được đưa đến bệnh viện. Những sự việc này nhắc nhở chúng ta về sự cần thiết phải chú ý hơn đến trẻ nhỏ khi di chuyển bằng ô tô.
Chuyên gia y tế, GS.TS.BS Đồng Khắc Hưng, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, đã cảnh báo rằng việc ở lâu trong ô tô đóng kín có thể gây ra nhiều rủi ro nghiêm trọng. Nguy cơ ngạt thở do khí độc và sốc nhiệt là rất cao, đặc biệt khi xe đỗ dưới ánh nắng mặt trời hoặc trong những không gian kín như gara hay hầm.
“Ngay cả khi được cứu sống, người bị nạn vẫn có thể phải đối mặt với những tổn thương não hoặc di chứng suốt đời”, bác sĩ nhấn mạnh, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình huống này.
Trong điều kiện thời tiết nắng nóng, khi nhiệt độ ngoài trời vượt quá 40°C, nguy cơ sốc nhiệt vẫn rất cao ngay cả khi xe đỗ trong bóng râm. Nhiệt độ bên trong xe có thể tăng lên gần gấp đôi so với bên ngoài, làm cho tình trạng ngạt thở và sốc nhiệt xảy ra nhanh chóng. Trẻ em, người già và những người có bệnh lý hô hấp là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chỉ sau khoảng một giờ hoặc thậm chí ít hơn, người bên trong xe đóng kín và đỗ ngoài nắng có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng do thiếu oxy và sốc nhiệt.
Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng từ Trung tâm Oxy Cao áp cũng cho biết, sau 30-40 phút dưới ánh nắng, nhiệt độ trong xe có thể đạt từ 60-80°C. Nhiệt độ cao này không chỉ gây nguy hiểm cho sức khỏe mà còn làm cho nhiều vật dụng trong xe trở thành mối đe dọa. Những vật dụng dễ cháy nổ như bật lửa, bình xịt, hóa chất, mỹ phẩm, và pin dự phòng có thể phát nổ hoặc sinh ra độc tố.
Thực phẩm để trong xe nóng cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Hơn nữa, các hóa chất trong xe có thể phát tán độc tố nguy hiểm, đe dọa tính mạng. Ví dụ, Styrene nếu hít phải có thể gây hôn mê, phù phổi, trụy tim mạch và tử vong nhanh chóng.
Nguy cơ ngộ độc khí CO và CO₂ cũng là một vấn đề nghiêm trọng. CO là khí không màu, không mùi, có thể xâm nhập vào xe qua các khe hở hoặc hệ thống điều hòa, đặc biệt khi xe đậu ở nơi kín. Nguy cơ ngộ độc tăng cao nếu người trong xe ngủ, vì triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, buồn nôn có thể không được nhận biết kịp thời.
Khi xe đóng kín và nổ máy bật điều hòa, mặc dù có cảm giác mát mẻ, nhưng lượng oxy vẫn giảm và khí độc có thể tích tụ. Nồng độ CO tăng trong xe sẽ làm giảm oxy trong máu, dễ dẫn đến sốc hoặc đột tử.
“CO là kẻ sát nhân thầm lặng, không màu, không mùi, rất khó phát hiện”, bác sĩ cảnh báo. Ở mức nhẹ, ngộ độc CO có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, chóng mặt và khó thở. Nếu tiếp tục hấp thu, các cơ quan có thể bị tổn thương nghiêm trọng, dẫn đến tử vong một cách “êm dịu”.
Tiến sĩ Babu Shershad, một chuyên gia tại Dubai, cũng nhấn mạnh rằng khi đóng cửa xe để ngủ, lượng oxy sẽ giảm trong khi CO tích tụ do khí thải. Nếu nồng độ CO trong xe tăng cao, người trong xe có thể gặp nguy hiểm đến tính mạng.
Các rủi ro khác khi ngồi lâu trong ô tô đóng kín bao gồm quá nhiệt động cơ, hư hỏng hệ thống làm mát, hoặc tiếp xúc với các khí VOCs từ nội thất và bụi mịn PM2.5 từ khí thải.
Để bảo vệ sức khỏe, tuyệt đối không để trẻ ở lâu trong ô tô. Trong thời tiết nắng nóng kéo dài, các bác sĩ khuyên rằng tài xế chỉ nên ngủ trong xe khi thật sự cần thiết và phải đặt báo thức. Cách tốt nhất là tìm một khu vực nghỉ ngơi an toàn và rời khỏi xe hoặc đỗ xe ở những nơi có bóng râm như tán cây hoặc mái hiên.
Hãy hé kính cửa sổ khoảng 1,5-2,5 cm để đảm bảo thông thoáng. Xen kẽ chế độ lấy gió ngoài và trong, nếu môi trường bên ngoài an toàn. Đặt báo thức mỗi 15-30 phút để tránh ngủ quá lâu. Đặc biệt, cha mẹ cần chú ý đến trẻ nhỏ, tránh bỏ quên con trên xe.
Nếu nghi ngờ bị ngộ độc CO, cần nhanh chóng mở cửa, đưa nạn nhân đến nơi thoáng khí và chuyển nhanh đến bệnh viện để điều trị. Ngoài ra, việc bảo dưỡng định kỳ hệ thống ống xả, điều hòa và làm mát là rất quan trọng, đặc biệt trong thời tiết khắc nghiệt.
Thùy An
