Trái cây ít đường, sữa chua, các loại hạt, salad là những món ăn vặt được khuyến nghị dùng cho người bệnh đái tháo đường.
Bác sĩ Trần Thị Trà Phương, khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, cho biết người bệnh đái tháo đường không nên kiêng khem quá mức. Lựa chọn thực phẩm lành mạnh, liều lượng vừa phải đảm bảo dinh dưỡng, ổn định đường huyết.
Tiêu chí lựa chọn món ăn vặt cho người đái tháo đường là thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp hoặc trung bình (dưới 70), chứa ít carbohydrate, không nhiều calo. Song các loại thực phẩm này cần giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất béo lành mạnh, chất chống oxy hóa… Thực phẩm cần có xuất xứ rõ ràng, an toàn vệ sinh thực phẩm. Người bệnh đái tháo đường nên nhờ bác sĩ tư vấn về hàm lượng dinh dưỡng.
Trái cây
Trái cây là một trong những loại đồ ăn vặt tốt cho sức khỏe người bệnh đái tháo đường. Người bệnh cần lựa chọn những loại trái cây chỉ số GI thấp như cam, quýt, ổi, nho ta, táo, lê, đào, mơ, mận… Mỗi ngày ăn khoảng 200 g không ảnh hưởng tới lượng đường huyết trong cơ thể. Trong mỗi bữa ăn vặt, người bệnh có thể lựa chọn một nửa trái táo hoặc 2-3 múi bưởi, 1/4 trái bơ, 1-2 trái cam nhỏ.
Sữa chua không đường
Người bệnh đái tháo đường có thể chọn sữa chua ít béo, không đường trong khẩu phần ăn vặt. Sữa chua hữu cơ, sữa chua thuần chay (sữa chua đậu nành, hạnh nhân, hạt điều, yến mạch, hạt lanh), sữa chua Hy Lạp… là gợi ý. Khi dùng sữa chua không đường, người bệnh có thể thêm trái cây tươi ăn kèm hoặc các loại hạt.
Thạch không đường
Thạch găng hoặc sương sâm, sương sáo là những loại thạch mà người đái tháo đường nên sử dụng. Cây sương sâm chứa nhiều hoạt chất alcaloid như hayatidin, cissamparein… giúp thanh nhiệt, giảm cân, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Người bệnh đái tháo đường nên sử dụng loại thạch không ngọt hoặc ít ngọt, liều lượng vừa phải để tránh ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.
Ngô, khoai lang
Ngô cung cấp vitamin (A, B, C), khoáng chất (kali, magie, sắt, kẽm), chất xơ, ít natri, chất béo. Ngô có chỉ số đường huyết thấp là 52 nên không ảnh hưởng đến lượng đường huyết trong máu. 100 g ngô cung cấp khoảng 200 kcalo, carbohydrate 40,8 g, đường 1,7 g, chất xơ 1,2 g, chất đạm 4,1 g, chất béo 2,3 g. Một trái ngô thường nặng 200-300 g, người bệnh tiểu đường chỉ nên ăn khoảng 1/3 đến nửa trái bắp tương ứng với 90-100 g.
Khoai lang chứa rất nhiều vitamin A ở dạng beta carotene, vitamin C, B6, K, chất đạm, chất xơ, canxi, magiê, phốt pho, kali, kẽm, folate. Với lượng calo thấp, khoai lang có khả năng cân bằng hàm lượng insulin trong cơ thể, giảm lượng đường trong máu. Người bệnh đái tháo đường nên ăn khoai lang 100-150 g mỗi lần để tránh tăng đường huyết. Người bệnh ưu tiên cách chế biến luộc hoặc hấp, không nướng hay hầm. Tốt nhất nên ăn kèm rau xanh và đạm nạc để cân bằng dinh dưỡng, ổn định đường huyết.
Chocolate nguyên chất
Chocolate nguyên chất (chocolate đen) chứa chất chống oxy hóa, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, huyết áp cao. Người bệnh tiểu đường sử dụng chocolate nguyên chất với một lượng vừa phải mang lại lợi ích cho sức khỏe.
Salad
Món salad có rau xanh, rau nhiều màu sắc (dưa chuột, nấm, ớt chuông, bông cải xanh, măng tây, hành tây, cà rốt). Người bệnh có thể lựa chọn salad trái cây, salad gà băm nhỏ, salad bông cải… lưu ý dùng loại nước sốt không đường, ít béo. Người bệnh dùng khoảng nửa chén salad dùng như bữa ăn vặt trong ngày.
Các loại hạt
Hạt điều, hạt chia, hạnh nhân, hạt óc chó, hạt hướng dương tốt cho người đái tháo đường. Hạt óc chó chứa ít carbohydrate (carbs), có nhiều vitamin B, sắt, magie, kẽm, chất chống oxy hóa, chất xơ… giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ ung thư, thúc đẩy chức năng não, hỗ trợ giảm cân, kiểm soát lượng đường trong máu. Loại hạt này cũng chứa chất béo lành mạnh omega-3, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, đột quỵ.
Hạnh nhân loại hạt ít carb chứa nhiều dưỡng chất vitamin E, magie, riboflavin, đồng, phốt pho, mangan, protein thúc đẩy quá trình kiểm soát cân nặng bằng cách giảm cảm giác đói, hạn chế thèm ăn.
Các loại bánh ăn kiêng
Bánh ăn kiêng không đường làm từ 100% ngũ cốc nguyên cám, hỗ trợ giảm béo, tốt cho tim mạch, hệ tiêu hóa người bệnh tiểu đường. Bánh làm từ bí ngô và yến mạch nguyên cám hoặc bột hạnh nhân cũng là lựa chọn trong các món ăn vặt của người tiểu đường, mỗi chiếc chứa khoảng 16,3 g carbs.
Người bệnh dùng miếng bánh gia vị với kem phô mai nhỏ chứa khoảng 100 calo và 17,5 g carbs. Món bánh này kết hợp trái cây, rau củ xay nhuyễn, lớp phủ kem chứa bột không đường hỗ trợ giảm lượng carbs và calo, giảm nhu cầu bổ sung một lượng lớn đường, bột mì vào cơ thể.
Bác sĩ Trà Phương khuyên người bệnh đái tháo đường cần chọn món ăn vặt phù hợp với hàm lượng vừa phải, tránh nhịn đói, ăn một lượng lớn vào bữa khác. Nên chia nhỏ các bữa ăn với khẩu phần vừa phải, 2-3 tiếng mỗi bữa để không bị đói, tránh ăn quá nhiều vào bữa khác.
Người hoạt động thể lực nhiều có thể ăn vặt hai lần mỗi ngày. Người ít hoạt động thể lực có thể không ăn vặt hoặc một lần mỗi ngày. Tổng đồ ăn vặt trong một lần khoảng một nắm tay.
Thanh Ba
Độc giả đặt câu hỏi về dinh dưỡng tại đây để bác sĩ giải đáp
