TP HCM: Thời kỳ dân số vàng và thách thức già hóa nhanh

Thành phố Hồ Chí Minh hiện đang trải qua giai đoạn dân số vàng, với tỷ lệ người trong độ tuổi lao động chiếm hơn 74%. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là tốc độ già hóa dân số đang diễn ra nhanh chóng do tỷ lệ sinh thấp kéo dài. Bài viết này sẽ phân tích sâu hơn về tình hình dân số tại TP HCM và những thách thức mà thành phố đang phải đối mặt.

Cơ cấu dân số vàng và ý nghĩa của nó

Cơ cấu dân số vàng được xác định khi tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động (từ 15 đến 64 tuổi) cao hơn tỷ lệ dân số phụ thuộc (dưới 15 tuổi và trên 64 tuổi). Hiện tại, TP HCM có hơn 74,2% dân số trong độ tuổi lao động, trong khi tỷ lệ dân số dưới 15 tuổi là 18,2% và từ 65 tuổi trở lên là 7,6%. Thời kỳ này không chỉ mang lại cơ hội phát triển kinh tế mà còn đặt ra nhiều thách thức cho thành phố.

Thực trạng mức sinh và giải pháp khuyến sinh

Hiện nay, tổng tỷ suất sinh tại TP HCM chỉ đạt 1,39 con/phụ nữ, một con số rất thấp so với mức cần thiết để duy trì sự phát triển bền vững. Để đối phó với tình trạng này, thành phố cần triển khai các giải pháp khuyến sinh hiệu quả nhằm kéo dài thời kỳ dân số vàng và làm chậm quá trình già hóa dân số.

Dân số và sự phát triển kinh tế

Với dân số hiện tại hơn 9,5 triệu người, TP HCM đã tăng gấp hơn 2,7 lần so với 50 năm trước. Sự phát triển kinh tế năng động và cơ hội việc làm đã thu hút một lượng lớn lao động nhập cư từ các tỉnh thành khác. Giai đoạn từ 1975 đến 2000, dân số thành phố gia tăng nhanh chóng, và các chiến dịch tuyên truyền về sinh đẻ có kế hoạch đã được thực hiện để kiểm soát tình hình.

Thành công trong công tác dân số

TP HCM đã đạt được nhiều thành công trong việc kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, với tỷ lệ trẻ trai trên 100 trẻ gái duy trì ở mức hợp lý. Tuổi thọ trung bình của người dân cũng đã tăng từ 66 tuổi vào năm 1979 lên 76,6 tuổi vào năm 2024, cao hơn mức trung bình của cả nước.

Thách thức và chính sách hỗ trợ

Thách thức lớn nhất hiện nay là tỷ suất sinh thấp, điều này có thể dẫn đến sự giảm sút của lực lượng lao động trong tương lai. Để giải quyết vấn đề này, thành phố đang nỗ lực thực hiện các chính sách an sinh xã hội, hỗ trợ giáo dục, y tế và đời sống cho các cặp vợ chồng trẻ, nhằm khuyến khích họ sinh con và duy trì mức sinh hợp lý.

Chiến lược dân số đến năm 2030

Ngành y tế TP HCM đang lên kế hoạch thực hiện chiến lược dân số Việt Nam đến năm 2030, nhằm giải quyết tình trạng mức sinh thấp và kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh. Điều này không chỉ giúp tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng mà còn đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe chất lượng, sống trong môi trường an toàn và phát triển toàn diện.

Với những nỗ lực này, TP HCM hy vọng sẽ vượt qua những thách thức hiện tại và xây dựng một tương lai bền vững cho dân số của mình.