Hà Nội – Một câu chuyện đáng chú ý về sức khỏe tim mạch đã xảy ra với ông Thắng, 73 tuổi, người đã phải sống chung với bệnh xơ vữa mạch máu suốt 15 năm. Gần đây, ông cảm thấy đau bụng âm ỉ và được bác sĩ chẩn đoán mắc phình động mạch chủ, một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến vỡ mạch.
Vào ngày 31/3, PGS.TS.BS.CKII Nguyễn Hữu Ước, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim, Mạch máu và Lồng ngực tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, đã chia sẻ về tình trạng của ông Thắng. Ông đã bị xơ vữa động mạch trong thời gian dài, ảnh hưởng đến nhiều vị trí trong cơ thể như mạch não, mạch vành và mạch chi dưới. Sự tích tụ vôi hóa trong động mạch đã tạo ra các ổ loét, dẫn đến tình trạng phình động mạch. Hiện tại, túi phình động mạch chủ bụng dưới thận của ông đã đạt kích thước hơn 6 cm, với nguy cơ vỡ có thể gây ra xuất huyết ồ ạt, sốc mất máu và suy đa tạng, tỷ lệ tử vong rất cao.
Để cứu sống bệnh nhân, các bác sĩ đã quyết định thực hiện phẫu thuật ngay lập tức. Sau khi hội chẩn, họ nhận thấy túi phình kéo dài từ động mạch chủ bụng xuống hai bên động mạch chậu, với nhiều tổn thương phức tạp như phình, lóc tách, hẹp và tắc. Việc đặt stent trong trường hợp này có thể dẫn đến nhiều rủi ro và chi phí cao hơn so với phẫu thuật cắt bỏ khối phình và thay thế bằng đoạn mạch nhân tạo, được coi là giải pháp tối ưu. Tuy nhiên, ca phẫu thuật không hề đơn giản do ông Thắng đã từng trải qua phẫu thuật cắt u đại tràng, khiến cho việc tiếp cận trở nên khó khăn hơn.
Êkíp phẫu thuật đã quyết định tiếp cận từ bên trái bụng của bệnh nhân, cắt bỏ túi phình và động mạch chậu bị tắc, đồng thời tạo hình động mạch chậu ngoài và ghép nối đoạn mạch nhân tạo với kích thước 18 mm ở đầu trên và 9 mm ở đầu dưới. Kết quả thăm dò trước mổ cho thấy ông Thắng có tình trạng hẹp tắc động mạch chi dưới, làm tăng nguy cơ thiếu máu sau phẫu thuật. Tuy nhiên, sau khi phẫu thuật, tình trạng tưới máu chi dưới của ông đã ổn định, vết mổ liền khô nhanh chóng và ông đã được xuất viện để tái khám định kỳ.
Phình động mạch chủ bụng được chia thành hai loại chính dựa trên hình dạng của túi phình: hình thoi và hình túi. Phình hình túi xảy ra khi một điểm nào đó của thành mạch yếu và phình ra, tạo thành một túi nhỏ bên cạnh lòng mạch. Nguyên nhân thường gặp bao gồm nhiễm trùng, chấn thương hoặc yếu tố di truyền. Trong khi đó, phình hình thoi, chiếm khoảng 90% trường hợp, là tình trạng giãn nở đều toàn bộ chu vi của động mạch, thường liên quan đến xơ vữa động mạch và tăng huyết áp.
Xơ vữa mạch máu là một tình trạng nghiêm trọng khi các mảng xơ vữa tích tụ và lớn dần ở thành mạch, gây hẹp lòng mạch và giảm lưu lượng máu. Tình trạng này thường diễn ra âm thầm, có thể dẫn đến tắc nghẽn hoạt động cung cấp máu cho tim và não, gây ra các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Những người trên 50 tuổi, có thói quen hút thuốc, béo phì, ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh, hoặc có các bệnh nền như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu và bệnh thận mạn có nguy cơ cao mắc phải tình trạng này.
PGS.TS.BS.CKII Nguyễn Hữu Ước khuyến cáo mọi người nên thực hiện khám sức khỏe định kỳ và tầm soát xơ vữa từ sớm để có biện pháp điều trị kịp thời. Bên cạnh đó, việc duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục đều đặn và kiểm soát cân nặng cũng rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
